چاپ هیلوگراور یا چاپ روتوگراور یکی از روش های چاپ گود است. در این روش تصویر روی سطح سیلندر فلزی به صورت حفره های ریز حک می شود. این حفره ها جوهر را در خود نگه می دارند و هنگام تماس با سطح بسته بندی، جوهر از آن ها منتقل می شود.
چاپ گود به این معناست که بخش چاپ شونده به داخل سطح کلیشه فرو رفته است، برخلاف چاپ برجسته که سطح چاپی از بستر بیرون زده است.
چاپ هیلوگراور معمولاً برای تیراژ بالا و زمانی استفاده می شود که کیفیت تصویری عالی و ثبات رنگ اهمیت دارد.
ما در چاپشو برای شما تمام فعالین چاپ هیلوگراور یا چاپ روتوگراور را در سراسر کشور گردآوری کرده ایم
نحوه کار دستگاه چاپ هیلوگراور
فرآیند کار چاپ هیلوگراور در چند مرحله انجام می شود:
الف) آماده سازی سیلندر چاپ
سیلندر فلزی از جنس فولاد یا مس ساخته می شود و تصویر نهایی به صورت حفره های میکرومتری روی آن حکاکی می گردد. این حفره ها عمق و اندازه متفاوتی دارند تا شدت رنگ و سایه ها را کنترل کنند.
ب) پر شدن سلول ها با مرکب
سیلندر درون مخزن مرکب می چرخد تا حفره ها پر از مرکب شوند. سپس تیغه ای به نام دکتر بلید، مرکب اضافی را از سطح سیلندر پاک می کند و فقط مرکب درون حفره ها باقی می ماند.
ج) انتقال مرکب به بستر چاپی
سطح بسته بندی یا فیلم پلاستیکی با فشار روی سیلندر حرکت می کند و مرکب از حفره ها به آن منتقل می شود.
د) خشک شدن مرکب
پس از چاپ هر رنگ، بستر از واحد خشک کن عبور می کند تا مرکب تثبیت شود و برای رنگ بعدی آماده گردد.
در چاپ چند رنگ، برای هر رنگ یک سیلندر جداگانه وجود دارد و عملیات خشک سازی بین مراحل انجام می شود.
کاربردهای بسته بندی چاپ هیلوگراور
چاپ هیلوگراور بیشتر در بسته بندی های انعطاف پذیر و محصولات پرتیراژ استفاده می شود. کاربردهای رایج آن عبارت اند از:
- بسته بندی خوراکی ها مانند شکلات، کیک، بیسکویت و اسنک
- بسته بندی دارویی و بهداشتی
- لیبل و برچسب های با کیفیت بالا
- مجلات، کاتالوگ ها و تمبرها
- لفاف های چند لایه شامل BOPP، PET، CPP، متالایز و غیره
چاپ هیلوگراور به دلیل هزینه بالای آماده سازی سیلندر، برای تولیدات تیراژ بالا مقرون به صرفه است.
جنس ها و سطوح قابل چاپ در هیلوگراور
این روش چاپی روی طیف وسیعی از مواد قابل اجرا است:
- فیلم های پلاستیکی مانند BOPP، PET، پلی اتیلن، PVC، CPP
- فیلم های متالایز و آلومینیومی
- کاغذ و مقوا
- ورق های فلزی نازک
چاپ هیلوگراور روی سطوح صاف و یکنواخت بهترین کیفیت را دارد و برای فیلم های چند لایه و براق گزینه ای ایده آل است.
تفاوت جنس ها از نظر رفتار در چاپ هیلوگراور:
| نوع جنس | جذب مرکب | چسبندگی | براقیت سطح | مقاومت در برابر حرارت | کاربرد متداول |
|---|---|---|---|---|---|
| BOPP | کم | خوب با مرکب حلالی | براق | متوسط | بسته بندی غذایی، اسنک |
| PET | بسیار کم | عالی | بسیار براق | بالا | بسته بندی حرارتی، سس ها، قهوه |
| PE | متوسط | خوب | نیمه براق | پایین | لفاف چند لایه، بسته های فریزری |
| CPP | کم | عالی | براق | پایین | لایه داخلی بسته های چند لایه |
| PVC | کم | خوب | بسیار براق | متوسط | بسته بندی غیرغذایی، تبلیغاتی |
| فیلم متالایز | ندارد | نیاز به پرایمر | بسیار براق و انعکاسی | متوسط | بسته بندی لوکس، چیپس، قهوه |
| کاغذ و مقوا | زیاد | عالی بدون پرایمر | مات | پایین | جعبه، پوستر، کاتالوگ |
| ورق فلزی | ندارد | نیاز به پوشش پایه | براق | بسیار بالا | بسته بندی صنعتی و خاص |
مقایسه چاپ هیلوگراور با چاپ افست، دیجیتال و فلکسو
| معیار مقایسه | چاپ هیلوگراور | چاپ افست | چاپ دیجیتال | چاپ فلکسو |
|---|---|---|---|---|
| هزینه ساخت کلیشه یا سیلندر | بسیار بالا و زمان بر | متوسط (زینک) | بدون نیاز به کلیشه | پایین تر از هیلوگراور |
| صرفه اقتصادی در تیراژ پایین | ندارد | دارد | بسیار مناسب | نسبتاً مناسب |
| کیفیت تصویر و جزئیات رنگ | بسیار بالا و دقیق | بالا | خوب ولی محدود | متوسط تا خوب |
| ثبات رنگ در تیراژ بالا | عالی | خوب | متغیر | متوسط |
| سرعت چاپ در تیراژ بالا | بسیار بالا | متوسط | پایین | بالا |
| جنس قابل چاپ | فیلم، کاغذ، متالایز | فقط کاغذ و مقوا | کاغذ و برخی پلاستیک ها | فیلم و کاغذ |
| انعطاف در تغییر طرح | کم و پرهزینه | نسبتاً سریع | بسیار سریع | سریع |
| کیفیت رنگ و پوشش مرکب | یکنواخت، درخشان، عمق بالا | دقیق ولی کمتر براق | قابل قبول | معمولی |
| چاپ روی ضخامت های مختلف | از میکرون پایین تا بالا | محدود | محدود | متوسط |
در مجموع، چاپ هیلوگراور مناسب ترین گزینه برای بسته بندی های با کیفیت بالا و تیراژ زیاد است.
مرکب های مورد استفاده در چاپ هیلوگراور
در چاپ هیلوگراور از مرکب هایی استفاده می شود که روانی، چسبندگی و سرعت خشک شدن بالایی دارند. مهم ترین انواع مرکب عبارت اند از:
- مرکب های پایه حلال (Solvent-based)
- مرکب های پایه آب (Water-based)
- مرکب های پخت شونده یا UV
- مرکب های مخصوص فیلم های پلاستیکی و متالایز
- مرکب های متالیک یا افکت دار (طلایی و نقره ای)
انتخاب نوع مرکب به جنس بستر، سرعت دستگاه و نوع خشک کن بستگی دارد.
بهترین برندهای دستگاه چاپ هیلوگراور
از معروف ترین تولیدکنندگان دستگاه چاپ هیلوگراور در جهان می توان به برندهای زیر اشاره کرد:
- Cerutti
- Bobst
- Windmoller & Holscher
- Uteco
- Comexi
- KBA-Kammann
این برندها به خاطر کیفیت ساخت بالا، کنترل دقیق رنگ و سرعت زیاد شناخته می شوند.
در ایران نیز مدل های چند رنگ از برندهای اروپایی و آسیایی برای چاپ بسته بندی های پلاستیکی رایج هستند.
ویژگی ها، مزایا، معایب و محدودیت های چاپ هیلوگراور
مزایا:
- کیفیت تصویری بسیار بالا و جزئیات دقیق
- رنگ های غنی و براق
- ثبات رنگ در طول چاپ
- سرعت بسیار بالا در چاپ رول
- دوام زیاد سیلندرها
- امکان چاپ روی انواع فیلم و سطوح
معایب:
- هزینه زیاد ساخت سیلندر
- زمان طولانی آماده سازی قبل از چاپ
- عدم صرفه اقتصادی در تیراژ پایین
- نیاز به فضای زیاد و دستگاه های بزرگ
- دشواری در تغییر طرح یا رنگ
اجزا و قطعات دستگاه چاپ هیلوگراور
یک دستگاه چاپ هیلوگراور از چند بخش اصلی تشکیل شده است که هرکدام نقشی در کیفیت و سرعت چاپ دارند:
- سیلندر چاپ: استوانه ای فلزی که طرح روی آن حکاکی شده و جوهر را به بستر منتقل می کند.
- دکتر بلید: تیغه ای فولادی که مرکب اضافی روی سیلندر را پاک می کند تا فقط مرکب داخل حفره ها باقی بماند.
- مخزن مرکب: محل ذخیره مرکب که سیلندر درون آن می چرخد تا حفره ها پر شوند.
- سیستم تغذیه رول یا بستر چاپ (Unwinder): رول فیلم یا کاغذ را به دستگاه وارد می کند.
- برج های رنگ: هر برج مخصوص چاپ یک رنگ است و شامل سیلندر، تیغه و خشک کن می شود.
- خشک کن: هوای گرم یا سیستم حرارتی که باعث تبخیر حلال و تثبیت مرکب می شود.
- سیستم خنک کننده: بعد از خشک کردن، بستر را خنک می کند تا تغییر شکل ندهد.
- سیستم رول گیر (Rewinder): رول چاپ شده را جمع آوری می کند.
- سیستم کنترل کشش و فشار: تنظیم دقیق حرکت رول و تماس بستر با سیلندر را بر عهده دارد.
- واحد کنترل رنگ و کیفیت: تنظیم میزان مرکب، هم پوشانی رنگ ها و تطابق طرح را انجام می دهد.
- سیستم شستشو و نگهداری: برای تمیز کردن مسیر مرکب و سیلندرها پس از پایان کار استفاده می شود.
