در صنایع بسته‌بندی ایران، دستگاه بسته بندی کارتن از مهم‌ترین تجهیزات خطوط نهایی تولید است. از شرکت‌های مواد غذایی و دارویی گرفته تا تولیدکنندگان لوازم خانگی، همه از این ماشین‌آلات برای نظم‌دهی به خروجی محصولات خود استفاده می‌کنند. اما نکته کلیدی اینجاست: دستگاهی که نگهداری نشود، قطعاً دیر یا زود نیاز به تعمیر پیدا می‌کند.در نتیجه داشتن علم تعمیر دستگاه بسته بندی کارتن از واجبات این صنعت بزرگ است.
در این مقاله به‌صورت تخصصی بررسی می‌کنیم که چه مدل‌هایی از این دستگاه‌ها در ایران موجود است، چه مشکلات فنی برای‌شان پیش می‌آید، نحوه تعمیر و نگهداری آن‌ها چگونه باید باشد و از چه ابزارهایی باید استفاده کنیم تا عمر مفید دستگاه افزایش یابد.
ما برای لیستی از بهترین دوستانی که در حوزه تعمیرات دستگاه های چاپ و بسته بندی و همچنین تامین قطعات ماشین آلات چاپ هستند را جمع آوری و در اختیار شما عزیزان گذاشته ایم.
چه مدل‌هایی از دستگاه بسته بندی کارتن در ایران رایج است؟
بازار ایران ترکیبی از ماشین‌آلات وارداتی و تولید داخل را در خود جای داده است. مدل‌هایی که بیشترین استفاده را دارند شامل موارد زیر هستند:
- دستگاه کارتن‌چسب زن اتوماتیک (نوارچسبی یا چسب گرم)
- دستگاه کارتن‌ساز نیمه اتوماتیک (تاشو و فرم دهنده)
- دستگاه تسمه‌کش کارتن
- دستگاه روبات پالتایزر کارتن
- ماشین‌های بسته‌بندی کارتن عمودی و افقی (برای بسته‌های مواد غذایی)
- برندهای رایج: Zhongke China، TAM Iran Machinery، Eastey USA، Siat Italy و برخی مدل‌های مونتاژ داخل توسط شرکت‌هایی مانند شایان صنعت و صنعت سازان آترین اسپاد.
اصول تعمیرات و نگهداری تخصصی این دستگاه‌ها
1. بررسی مکانیکی دقیق
در تعمیر دستگاه بسته‌بندی کارتن، اولین قدم، چک کردن محورها، غلطک‌ها، تسمه‌ها و بازوهای مکانیکی است. این اجزا بیشترین استهلاک را دارند. هرگونه خش‌خوردگی یا سایش در آن‌ها می‌تواند منجر به گیر کردن یا کج شدن کارتن شود.
2. عیب‌یابی بخش پنوماتیک
بسیاری از این دستگاه‌ها برای اعمال فشار، جابه‌جایی بازوها یا عملکردهای لحظه‌ای از جک‌های پنوماتیکی استفاده می‌کنند. نشتی هوا، پایین بودن فشار، یا خرابی سلونوئید ولو می‌تواند عملکرد دستگاه را دچار اختلال کند.
3. سیستم الکترونیکی و کنترل
برخی از دستگاه‌های مدرن دارای PLC و HMI هستند. خرابی سنسورها، ناپایداری در تغذیه برق یا مشکل در برنامه PLC از جمله مواردی‌ست که نیاز به تخصص دقیق در تعمیر دارد.
رایج‌ترین خرابی‌ها در دستگاه‌های بازار ایران
- باز نشدن کامل کارتن در دستگاه کارتن‌ساز
- خرابی سیستم چسب‌زن حرارتی (نازل یا هیتر)
- کج چسباندن نوار چسب توسط دستگاه اتوماتیک
- نچسبیدن یا محکم بسته نشدن تسمه‌ها در تسمه‌کش‌ها
- عملکرد نامنظم در جک‌های پنوماتیک به دلیل رطوبت در خط باد
- نمایش ارور روی پنل دستگاه به دلیل اختلال در برنامه یا سنسورهای تشخیص
ابزارهای موردنیاز برای تعمیر حرفه‌ای
برای تعمیر اصولی دستگاه بسته‌بندی کارتن، ابزارهای زیر ضروری هستند:
- مالتی‌متر صنعتی برای تست ولتاژ و جریان
- سنسور تستر برای بررسی سلامت سنسورها
- آچار آلن و آچار تخت در سایزهای صنعتی
- فشارسنج و رطوبت‌گیر برای بررسی سیستم پنوماتیک
- نرم‌افزارهای اتصال به PLC (مانند Siemens TIA Portal یا Delta WPLSoft)
- گریس و اسپری سیلیکونی صنعتی برای روان‌کاری
چک‌لیست تعمیر و نگهداری دوره‌ای
یکی از عوامل مهم در کاهش خرابی و افزایش عمر دستگاه، پیاده‌سازی چک‌لیست نگهداری منظم است:
- بررسی سطح چسب و سلامت نازل‌ها
- بررسی فیلتر باد و رطوبت‌گیر پنوماتیک
- تست کارکرد سنسورهای نوری، اولتراسونیک و لیمیت سوییچ‌ها
- کالیبراسیون سیستم کنترل (در صورت نیاز)
- سرویس موتور و تسمه‌های محرک در بازه ۳ تا ۶ ماهه
راهکارهای افزایش عمر مفید دستگاه بسته‌بندی کارتن
- استفاده از قطعات اورجینال هنگام تعمیر
- آموزش دقیق اپراتورها در خصوص نحوه صحیح راه‌اندازی و توقف دستگاه
- خاموش کردن دستگاه در زمان بی‌کاری‌های طولانی
- استفاده از UPS برای دستگاه‌هایی که کنترل الکترونیکی دارند
- روان‌کاری منظم و استفاده از روغن‌ها و گریس‌های صنعتی معتبر
چه زمانی تعمیر به صرفه نیست؟
در شرایطی که برد دستگاه، موتور اصلی یا سیستم چسب‌زن دچار سوختگی کامل شود و هزینه تعمیر بیش از 50% ارزش دستگاه شود، بهتر است گزینه تعویض دستگاه بسته بندی کارتن بررسی شود. این تصمیم باید با بررسی اقتصادی دقیق و با نظر کارشناس فنی گرفته شود.
نتیجه‌گیری:
تعمیر دستگاه بسته‌بندی کارتن در ایران یک فرآیند کاملاً تخصصی و فنی است که نیاز به شناخت دقیق از نوع دستگاه، سیستم‌های مکانیکی، پنوماتیکی و الکترونیکی دارد. نگهداری منظم و حرفه‌ای می‌تواند نه‌تنها عمر مفید دستگاه را افزایش دهد، بلکه از خواب خط تولید و ضررهای ناگهانی جلوگیری کند.
اگر در حال حاضر با خرابی خاصی مواجه هستید یا قصد برنامه‌ریزی برای نگهداری پیشگیرانه دارید، پیشنهاد می‌کنم با تکنسین‌های باتجربه همکاری کنید و از چک‌لیست‌های دوره‌ای بهره ببرید.
