کاغذ سنگی چیست و چرا مورد توجه قرار گرفته است

کاغذ سنگی که با نام های دیگری چون Stone Paper یا Rock Paper هم شناخته می شود نوعی کاغذ نوآورانه است که نه از چوب ساخته می شود و نه به فرآیندهای شیمیایی پرمصرف وابسته است. این نوع کاغذ از پودر سنگ (کربنات کلسیم) و مقدار کمی پلی اتیلن تولید می شود و به همین دلیل جایگاهی ویژه در میان مواد چاپی و بسته بندی پیدا کرده است.
دلیل توجه جهانی به کاغذ سنگی در سال های اخیر دو عامل مهم است: کاهش مصرف درختان و کاهش چشمگیر مصرف آب و انرژی در تولید. به همین خاطر بسیاری از تولیدکنندگان و برندهای سبز به سراغ آن رفته اند.

ترکیبات و مواد اولیه مورد استفاده در تولید کاغذ سنگی

ترکیب اصلی کاغذ سنگی حدود 80 درصد پودر کربنات کلسیم (CaCO3) و 20 درصد پلی اتیلن با چگالی بالا (HDPE) است.
پودر سنگ معمولا از ضایعات معادن سنگ مرمر یا آهک به دست می آید بنابراین مواد اولیه این محصول از دل طبیعت اما بدون آسیب به جنگل ها تامین می شود.
پلی اتیلن نقش چسبنده و نگه دارنده ذرات پودر سنگ را دارد و به کاغذ سنگی خاصیت انعطاف مقاومت در برابر رطوبت و دوام بالا می دهد.

فرآیند ساخت و تولید کاغذ سنگی در کارخانه ها

تولید کاغذ سنگی به تجهیزات خاصی نیاز دارد اما از نظر زیست محیطی بسیار پاک تر از تولید کاغذ سلولزی است.
در این فرآیند ابتدا پودر سنگ با پلی اتیلن در دمای بالا ترکیب می شود و به صورت ورق های نازک اکسترود می گردد. سپس ورق ها تحت فشار زیاد و بدون استفاده از آب یا مواد سفیدکننده به ضخامت های مختلف (از 50 تا 400 میکرون) تبدیل می شوند.
در پایان ورق های تولیدی به صورت رول یا شیت برش خورده و آماده چاپ یا لمینت می شوند.

تولیدکنندگان کاغذ سنگی در ایران و جهان

ایران یکی از نخستین کشورهایی است که تولید صنعتی کاغذ سنگی را آغاز کرده است. کارخانه های مهمی در یزد همدان و قزوین در حال تولید انواع کاغذ سنگی برای چاپ و بسته بندی هستند.

از مهم ترین تولید کنندگان کاغذ سنگی در ایران میشه به کاغذ خسروی، نوظهور شاهرود و آذرخش آدلی ایرانیان 
در سطح جهانی کشورهای چین تایوان ژاپن کره جنوبی و کانادا از تولیدکنندگان اصلی این نوع کاغذ محسوب می شوند. چین با برندهایی مانند Limestone Paper و Rockstock بیشترین سهم بازار جهانی را در اختیار دارد.

ویژگی ها مزایا و معایب کاغذ سنگی

کاغذ سنگی دارای ویژگی های منحصربه فردی است که آن را از سایر انواع کاغذ متمایز می کند:

• ضدآب و ضدچربی

• مقاوم در برابر پارگی

• سطح صاف و مات با قابلیت چاپ بالا

• غیرقابل اشتعال و مقاوم در برابر نور و حرارت

• نرم و لمس پذیر با بافتی خاص و متفاوت

با این حال کاغذ سنگی چالش هایی نیز دارد:

• در دماهای بسیار بالا یا تماس مستقیم با حرارت ممکن است تغییر شکل دهد.

• بازیافت آن به دلیل ترکیب پلی اتیلن و کربنات کلسیم نیازمند فرآیند خاصی است.

• هزینه تولید در مقایسه با برخی انواع کاغذ معمولی بالاتر است.

کاربردهای کاغذ سنگی در صنعت چاپ و بسته بندی

به دلیل ویژگی های فیزیکی و ظاهری خاص کاغذ سنگی در حوزه های متنوعی کاربرد دارد:

• بسته بندی مواد غذایی و دارویی (به ویژه برای محصولات حساس به رطوبت)

• ساک های دستی تبلیغاتی و بسته بندی لوکس

• دفتر پوستر نقشه و بروشورهای فضای باز

• لیبل تگ لباس و جلد کتاب
  در صنایع چاپ و بسته بندی کاغذ سنگی به دلیل مقاومت در برابر آب و پارگی گزینه ای محبوب برای محصولات با دوام بالا محسوب می شود.

چاپ روی کاغذ سنگی و سازگاری آن با روش های مختلف چاپ

سطح صاف و غیرمتخلخل کاغذ سنگی باعث می شود جوهر روی آن بنشیند نه جذب شود.
این ویژگی باعث وضوح بالای چاپ می شود اما نیاز به تنظیمات خاص دارد.
چاپ های افست فلکسو و دیجیتال به خوبی روی کاغذ سنگی انجام می شوند البته باید از مرکب های پایه UV یا اکسیداسیونی استفاده شود تا چسبندگی مناسب ایجاد گردد.
برای کارهای لوکس یا بسته بندی لمینت و دایکات نیز بدون مشکل قابل اجراست.

تفاوت کاغذ سنگی با کاغذهای چوبی و سایر انواع کاغذ

برخلاف کاغذ چوبی که از خمیر سلولز ساخته می شود کاغذ سنگی از مواد معدنی تشکیل شده است.
در نتیجه:

• در فرآیند تولید آن هیچ درختی قطع نمی شود

• مصرف آب تقریبا صفر است

• و سطح آن بسیار صاف تر از کاغذ گلاسه است.
  از نظر لمسی نیز حس متفاوتی دارد چیزی میان پلاستیک نرم و کاغذ مات.

گرماژ و مشخصات فیزیکی کاغذ سنگی

کاغذ سنگی در گرماژهای مختلف از 120 تا 400 گرم بر مترمربع تولید می شود.
گرماژ پایین تر برای چاپ بروشور پوستر و دفتر مناسب است در حالی که گرماژهای بالاتر در بسته بندی کارت و جلد کاربرد دارند.
این کاغذ در رنگ سفید طبیعی عرضه می شود و به دلیل نداشتن الیاف سطح چاپی کاملا یکدست دارد.

بازیافت و پایداری زیست محیطی کاغذ سنگی

یکی از ادعاهای مهم درباره کاغذ سنگی سازگاری آن با محیط زیست است.
هرچند در تولید آن از پلاستیک (پلی اتیلن) استفاده می شود اما به دلیل دوام بالا قابلیت استفاده مجدد و عدم نیاز به آب و سفیدکننده اثر زیست محیطی بسیار کمتری نسبت به کاغذ چوبی دارد.
بازیافت آن در دسته پلاستیک های نوع 2 قرار می گیرد و می توان از ضایعات آن در تولید محصولات پلاستیکی دیگر استفاده کرد.

کاغذ سنگی ترکیبی از علم نوآوری و نگرش سبز است.
این ماده با حفظ منابع طبیعی و ارائه کیفیتی بالا برای چاپ و بسته بندی یکی از جذاب ترین گزینه های قرن بیست و یکم به شمار می رود.
اگرچه هنوز در مسیر توسعه و بهبود است اما بدون تردید کاغذ سنگی آینده ای روشن در صنعت چاپ و بسته بندی دارد.

برای دیدن بزرگ ترین فروشندگان کاغذ و مقوا روی لینک کلیک کنید.